یکی از مهمترین نکاتی که در شروع ساختمان سازی باید رعایت کنیم، توجه به مقاوم سازی ساختمان می باشد. انواع روش های مقاوم سازی ساختمان در برابر انواع بلایای طبیعی نظیر سیل، زلزله و طوفان قابل اجرا است که می تواند برای متخصصان و برنامه ریزان شهری بسیار حایز اهمیت باشد. با وجود استراتژی های کاربردی جهت مقاوم سازی سازه ها می تواند از آسیب ها و خرابی های احتمالی جلوگیری کرد و یا آن ها را به حداقل رساند. در این مقاله از هلیدنگ جانفدا به روش های مقاوم سازی ساختمان در برابر سیل می پردازیم.
اهمیت مقاوم‌سازی ساختمان در برابر سیل
تغییرات اقلیمی در این سال ها نشان داده است که در سراسر جهان جاری شدن سیلاب افزایش یافته است. ایران نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی خاصی که دارد در معرض بلاهای طبیعی نظیر سیل می باشد. آمار ها نشان می دهد در ده سال گذشته تعداد 4500 سیل در کشور رخ داده است. واقعیت این است که در ساختمان سازی های شهری نیز به ندرت ساخت و ساز استاندارد می بینیم. از طرفی به دلیل بافت های قدیمی که در سرتاسر استان های ایران وجود دارد باید برای مقاوم سازی آن ها در برابر سیل نیز چاره ای اندیشید. بنابراین مقاوم‌سازی سازه ها در برابر سیل ضرورتی است که نباید آن را نادیده گرفت.
روش های مقاوم سازی ساختمان در برابر سیل
در فرایند ایمن سازی ساختمان در مقابله سیل کارشناسان به بررسی علل تخریب ساختمان می پردازند و برای برطرف نمودن ضعف ها آن اقدام می کنند. روش های مختلفی برای اجرای آن وجود دارد که در ادامه به آن ها پرداخته ایم:
اجرای پی یا فونداسیون اصولی
یکی از مراحل ابتدایی در ساختمان سازی اجرای فوندانسیون یا پی ساختمان می باشد. اگر بنایی پی درست و محکمی نداشته باشید ساختمان را از هر نظر آسب پذیر می کند. پی ضعیف باعث می شود تا ساختمان در برابر بلاهای طبیعی به شدت آسیب ببیند. اهمیت فوندانسیون زمانی بیشتر مطرح می شود که پای سیل به میان آید. زیرا سیل توانایی سست کردن زمین را دارد که باعث ریزش سازه می گردد.
یکی از روش هایی که باعث استحکام سازه می شود استفاده از پی منفذدار است. وقتی فوندانسیون خانه منفذدار باشد با وقوع سیل، آب به راحتی از زیر ساختمان عبور کرده و صدمه ای به بنا وارد نمی کند. در روشی دیگر می‌توان خانه را روی پایه‌هایی ساخت که دیوار جداشدنی دارند. در این روش در زمان سیل، این دیوارها جدا شده و آسیبی به ساختمان وارد نمی شود.
همچنین استفاده از میلگرد مناسب(میلگردی که از نظر سایز به درستی انتخاب شده و کیفیت بالایی داشته باشند) نقش تأثیرگذاری در مقاومت فونداسیون دارد.
شیشه های ساختمان
در زمان وقوع حوادث طبیعی نظیر سیل و زلزله یکی از آسیب پذیر ترین بخش های ساختمان شیشه های آن ها است. به همین دلیل توجه داشته باشید که برای ساخت و ساز در مناطقی که احتمال وقوع سیل در آنجا زیاد است باید شیشه ها را مقاوم کرد. از جمله روش های مقاوم سازی شیشه ها از پلیمر های روکش شده است که از شکسته شدن و خرد شدن شیشه ها جلوگیری می کند.
افزایش ارتفاع ساختمان از سطح زمین
یکی از مواردی که معماران و ساختمان ساز ها باید به آن توجه داشته باشند ارتفاع سازه از سطح زمین است مخصوصا در مناطقی که وقوع سیل در آن بسیار بیشتر می باشد. در صورتی که ساختمان در ارتفاع مناسب ساخته شده باشد خسارات ناشی از سیل نیز کاهش می یابد. البته توجه داشته باشید که برای مشخص شدن میزان ارتفاع از سطح زمین باید مهندسین و پیمانکار ساختمان دانش کافی در این زمینه را داشته باشند تا با انتخاب میلگرد متناسب با وزن سازه و بنا کردن ساز بر روی ستون ها و شمع ها منجر به افزایش استحکام ساختمان در برابر سیل گردد.
ضد آب کردن کف ساختمان با استفاده از درزگیرها و پوشش های ضد آب
تا اینجا متوجه شده ایم که یکی از روش های مقاوم سازی ساختمان در برابر سیل جلوگیری از ورود سیلاب به درون ساختمان ها است. اما روش دیگر این است که اگر سیلاب به ساختمان وارد شد از آسیب های بیشتر جلوگیری کنیم. بهترین روش استفاده از پوشش های ضد آب با کمک مواد نانو است. پیمانکاران بهتر است مجموعه ای از عایق ها را برای مناطق که پایین تر از سطح سیلاب هستند بکار ببرند. همچنین علاوه به پوشش های ضد آب در کف ساختمان توصیه می شود اطراف ساختمان هم از مواد نانو استفاده کرد تا در برابر رطوب مقاوم شوذ.
شیب کافی در محوطه اطراف ساختمان
ایجاد شیب مناسب در اطراف ساختمان یکی دیگر از روش های مقابله با سیل و مقاوم سازی ساختمان است . توجه داشته باشید که این شیب باید به سمت بیرون از ساختمان باشد تا آب باران و سیلاب از ساختمان دور گردد.
استفاده از خاکریز
خاکریزها می توانند مقاومت یک سازه را در برابر سیلاب افزایش دهند اما همیشه توصیه نمی شوند. زیرا در برخی موارد می تواند باعث افزایش جریان سیل شود. تصمیم گیری در خصوص استفاده یا عدم استفاده از خاکریز ها باید براساس شواهد صورت گیرد تا از خسارات ناشی از سیلاب پیشگیری کند.
اتصالات و لوله های سازه
بررسی اتصالات و لوله های ساختمان یکی دیگر از مواردی است که می تواند در مقاوم سازی سازه در برابر سیل مفید باشد. زیرا که کوچک‌ترین اشتباه در این بخش می تواند حوادث غیر قابل جبران مالی و جانی به وجود بیاورد. همانطور که اشاره شد ساختمان باید در برابر نیروها و بارهای جانبی مستحکم باشد. یکی از روش هایی که می توان برای پایداری در برابر گودبرداری های شهری مفید باشد استفاده از پایدارسازی انکراژ است.
همچنین باید در ساخت و ساز لوله کشی ایمن انجام شده باشد. مخروط چاه و پمپ مخزن خانه نباید گرفتگی داشته باشند.
از طرفی باید از دریچه عقب گرد استفاده شود. دریچه عقب گرد وسیله ای است که در زمان بارش شدید جلوی برگشتن آب و فاضلاب شهری به درون خانه را می گیرد. این نکته برای ساختمان های فرسوده بسیار اهمیت دارد و عدم استافده از آن می تواند به شدت خطرناک باشد.
نصب درب ورودی غیرقابل‌نفوذ
یکی دیگر از روش هایی که می توان ساختمان های نزدیک رودخانه ها را ایمن کرد، نصب در ورودی غیر قابل نفوذ است. این درب ها مانع از ورود جریان سیل به داخل ساختمان می شود. استفاده از این درب ها در ساخت و ساز استاندارد متداول است و هزینه ی بازسازی بعد از سیل را نیز کاهش می دهد.
نتیجه گیری
همانطور که گفتیم ایران جزو کشورهایی است که در آن بلاهای طبیعی نظیر سیل و زلزله بسیار اتفاق می افتد. درست است که حادثه خبر نمی کند اما اگر آگاهی خود را بالابریم و در شهرسازی و ساختمان سازی ها اصول ایمنی را رعایت کنیم می توانیم خسارات ناشی از این اتفاقات را کاهش دهیم. بنابراین مقاوم سازی ساختمان در برابر سیل یکی از الزامات ساخت و ساز است.
